بازخوانی انتقادی ادلۀ موافقان و مخالفان قاعدۀ لطف در مباحث کلامی
author
Abstract:
یکی از قواعد مهم در کلام عدلیه، قاعدۀ لطف است که براساس آن در مسائل متعددی، حکم به وجوب لطف بر خداوند میشود. با تعریف لطف، شرایط و اقسام آن بهمنزله مدخل بحث و بازخوانی ادله موافقان، یعنی غالب متکلمان امامیه و معتزله، ناتمام بودن آنها روشن میشود. همچنین با ارزیابی ادله مخالفان، مانند بشر بن معتمر و شارح مقاصد، ضمن مناقشه در برخی، شماری دیگر تأیید خواهد شد. عقل حکم میکند که خداوند حکیم است و مقتضای حکمت بر او لازم است؛ اما از جهت کبروی، لطف واجب نیست؛ چراکه فروض بینهایتی دارد که در خارج محقق نشده است؛ بلکه میتواند محقق شود. از حیث صغروی نیز میتوان مجموع مصالح و مفاسد یک امر خاص را تشخیص داد تا سپس حکم شود که بر خداوند لازم است یا نیست. در همه مسائلی که علمای شیعه به این قاعده استناد کردهاند (وجوب تکلیف شرعی، بعثت انبیا، عصمت پیامبران، لزوم وعد و وعید، وجوب نصب امام) ادله جایگزین وجود دارد.
similar resources
بازخوانی دیدگاه موافقان و مخالفان ضرورت علّی
ضرورت علی و معلولی همواره یکی از مباحث مهم و پرچالش فلسفی میان اندیشمندان بوده است. ابن سینا سرآمد فیلسوفان مشائی معتقد است که رابطه علت تامه و معلول ضروری است. وی با اینکه ظاهراً این مسئله را بدیهی میداند، برای آن چند استدلال ذکر میکند. متکلمان و اصولیان و برخی از اساتید معاصر فلسفه مخالف این قاعده هستند. اینان با استناد به اینکه، از یک سو، ادلة ابن سینا و دیگر موافقان این قاعده مصادره به مطل...
full textقاعده لطف در قرآن و روایات (نقد و بررسی ادله موافقان و مخالفان)
قاعده لطف از قواعد مهم کلامی است که مکاتب مختلف کلامی در اسلام، آن را در اثبات بعضی از اصول اعتقادی اساسی خود، به کار گرفته اند. متکلمان امامیه اصل امامت را و متکلمان معتزلی لزوم وعد و وعید را که از اصول اساسی این مکتب است از طریق قاعده لطف اثبات نموده اند، اما متکلمان اشعری و بعضی از معتزله بغداد این قاعده را انکار نموده و به ابطال آن پرداخته اند. هدف از نگارش این مقاله این است که، با توجه به...
full textقاعدة لطف در قرآن و روایات (نقد و بررسی ادلة موافقان و مخالفان)
قاعدة لطف از قواعد مهم کلامی است که مکاتب مختلف کلامی در اسلام، آن را در اثبات بعضی از اصول اعتقادی اساسی خود، به کار گرفته اند. متکلمان امامیه اصل امامت را و متکلمان معتزلی لزوم وعد و وعید را که از اصول اساسی این مکتب است از طریق قاعدة لطف اثبات نموده اند، اما متکلمان اشعری و بعضی از معتزلة بغداد این قاعده را انکار نموده و به ابطال آن پرداخته اند. هدف از نگارش این مقاله این است که، با توجه ب...
full textبررسی تغییر عقیدۀ آنتونی فلو از منظر موافقان و مخالفان
آنتونی فلو، فیلسوف تحلیلی مشهور، پس از حدود 60 سال تلاش برای انکار خدا، اعلام کرد که با تکیه بر اسناد و شواهد علمی، وجود خدا را پذیرفته است. به گفتۀ او، چرخش وی در جهت عمل به این اصل اساسی رخ داده است: «پیرو دلیل باش، هرکجا که تو را راهنمایی کرد». فلو در دورۀ الحاد با تأکید بر مسائلی از قبیل شرور موجود در جهان و معناداری گزارههای دینی، عقیدۀ خداباوران را به چالش میکشد و بر اساس پیشفرض الحا...
full textMy Resources
Journal title
volume 11 issue 42
pages 67- 80
publication date 2015-10
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
No Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023